Słownik poligraficzny

A

akcydens - drobny druk użytkowy, najczęściej jednorazowego użytku, np. wizytówki, ulotki, zaproszenia, plakaty, formularze.

apla - jednolita powierzchnia zadrukowana jednym kolorem, bez gradientów czy przejść tonalnych.

arkusz - pojedynczy, nieprzycięty jeszcze fragment papieru lub innego podłoża drukarskiego, zawierający jeden lub więcej użytków.

B

bigowanie - proces wykonywania wgnieceń w papierze lub kartonie, ułatwiających późniejsze precyzyjne złożenie materiału bez ryzyka pęknięć i załamań.

C

cięcie konturowe - proces wycinania materiału wzdłuż określonego konturu grafiki, umożliwiający uzyskanie niestandardowych kształtów.

cięcie ploterowe - technika wycinania kształtów z folii samoprzylepnej, papieru lub innych materiałów przy użyciu plotera tnącego.

CMYK - model kolorów subtraktywnych używany w druku, składający się z czterech podstawowych barw: Cyan (niebieskozielony), Magenta (purpurowy), Yellow (żółty) i Key (czarny).

D

DPI - (Dots Per Inch) liczba punktów drukowanych na odcinku jednego cala, określająca rozdzielczość druku.

druk cyfrowy - technologia druku bezpośrednio z pliku cyfrowego, bez konieczności tworzenia matryc drukarskich, idealna dla małych i średnich nakładów.

druk offsetowy - technika druku pośredniego, w której obraz z płyty drukarskiej jest przenoszony najpierw na cylinder pośredni, a następnie na podłoże, stosowana głównie przy dużych nakładach.

druk solwentowy - technologia druku wielkoformatowego wykorzystująca tusze rozpuszczalnikowe, odporna na warunki atmosferyczne, stosowana głównie na materiałach zewnętrznych.

druk sublimacyjny - proces druku, w którym barwnik przechodzi z fazy stałej w gazową pod wpływem wysokiej temperatury, umożliwiając trwały nadruk na tkaninach i innych materiałach.

druk UV - metoda druku wykorzystująca tusze utwardzane promieniowaniem ultrafioletowym, umożliwiająca zadruk na różnorodnych materiałach, w tym niewsiąkliwych.

DTP - (Desktop Publishing) komputerowe przygotowanie materiałów do druku, obejmujące skład tekstu, obróbkę grafiki i przygotowanie plików produkcyjnych.

F

falcowanie - proces składania arkuszy papieru w określony sposób, stosowany przy produkcji broszur, ulotek, książek.

foliowanie - proces pokrywania zadrukowanego podłoża cienką warstwą folii, zwiększający trwałość i nadający połysk lub mat.

folia hot-stamping - specjalna folia używana do tłoczenia na gorąco, pozwalająca uzyskać metaliczny lub holograficzny efekt na drukach.

font - kompletny zestaw znaków o określonym kroju pisma, zawierający litery, cyfry, znaki interpunkcyjne i specjalne.

format brutto - wymiar produktu wraz ze spadami, czyli obszar, który zostanie przycięty podczas obróbki introligatorskiej.

format netto - finalny wymiar produktu po przycięciu, bez spadów i znaczników drukarskich.

G

gilotyna - urządzenie introligatorskie służące do precyzyjnego cięcia papieru, kartonu i innych materiałów drukarskich.

gradacja - płynne przejście między kolorami lub odcieniami, od jasnego do ciemnego lub między różnymi barwami.

gramatura - masa papieru wyrażona w gramach na metr kwadratowy (g/m²), określająca jego grubość i sztywność.

gramatura papieru - miara określająca masę 1 m² papieru wyrażona w gramach, wpływająca na jego grubość, sztywność i przezroczystość.

I

impozycja - rozmieszczenie stron publikacji na arkuszu drukarskim w taki sposób, aby po złożeniu i przycięciu utworzyły prawidłową kolejność.

introligatornia - dział zakładu poligraficznego zajmujący się obróbką wydruków, w tym cięciem, składaniem, oprawianiem i uszlachetnianiem.

J

justowanie - wyrównywanie tekstu do określonej szerokości poprzez regulację odstępów między wyrazami i/lub literami.

K

kaszerowanie - proces łączenia dwóch lub więcej warstw materiałów, np. naklejanie wydruku na tekturę lub piankę.

kiss-cut - technika cięcia, w której materiał wierzchni (np. naklejka) jest wycinany bez naruszenia podłoża (np. papieru podkładowego).

klejenie - proces łączenia elementów druku za pomocą kleju, stosowany np. w produkcji książek, broszur, pudełek.

kolory Pantone - standaryzowany system identyfikacji kolorów, umożliwiający precyzyjne odwzorowanie barw niezależnie od urządzenia.

kontur grafiki - zewnętrzna linia określająca kształt obiektu graficznego, często wykorzystywana jako ścieżka cięcia.

L

lakierowanie UV - proces nakładania i utwardzania promieniami UV specjalnego lakieru, nadającego powierzchni połysk lub mat oraz zwiększającego odporność.

lakierowanie wybiórcze - nanoszenie lakieru tylko na wybrane elementy druku, tworząc efekt kontrastu między powierzchnią lakierowaną a nielakierowaną.

laminowanie / foliowanie - proces pokrywania druku folią, zwiększający trwałość i nadający powierzchni określone właściwości (połysk, mat, soft touch).

linie cięcia - oznaczenia wskazujące miejsca, w których produkt będzie przycinany do finalnego formatu.

liniatura - gęstość siatki rastra wyrażona w liniach na cal (lpi), wpływająca na jakość i szczegółowość druku.

M

margines - niezadrukowany obszar wokół treści na stronie, zapewniający odpowiedni odstęp od krawędzi.

maska cięcia - cyfrowy szablon określający ścieżkę, po której ploter tnący lub inne urządzenie wykona cięcie.

media do druku - różnorodne materiały przeznaczone do zadruku, takie jak papier, folia, płótno, tekstylia czy materiały sztywne.

N

nacinanie - proces wykonywania częściowych nacięć w materiale, ułatwiających późniejsze składanie lub odrywanie elementów.

O

oczkowanie - proces wykonywania otworów wzmocnionych metalowymi oczkami, stosowany np. w banerach reklamowych.

offset - skrócona nazwa druku offsetowego, jednej z najpopularniejszych technik druku przemysłowego.

opos - (Optical Positioning System) optyczny system pozycjonowania, używany w ploterach tnących do precyzyjnego wycinania konturów.

P

papier kredowy - wysokiej jakości papier powlekany, o gładkiej powierzchni, zapewniający doskonałe odwzorowanie kolorów.

papier offsetowy - niepowlekany papier przeznaczony głównie do druku offsetowego, charakteryzujący się dobrą wsiąkliwością farby.

perforacja - wykonywanie szeregu drobnych nacięć w linii prostej, ułatwiających późniejsze oderwanie części materiału.

piksel - najmniejszy element obrazu cyfrowego, posiadający określony kolor i jasność.

plik PDF - (Portable Document Format) uniwersalny format plików, zachowujący układ graficzny niezależnie od platformy, powszechnie stosowany w poligrafii.

plik produkcyjny - plik przygotowany zgodnie z wymogami drukarni, zawierający wszystkie niezbędne elementy do prawidłowego wydruku.

ploter tnący - urządzenie służące do precyzyjnego wycinania kształtów z różnych materiałów, takich jak folia samoprzylepna czy papier.

R

raster - metoda symulowania odcieni i kolorów za pomocą punktów o różnej wielkości lub gęstości.

resampling - proces zmiany rozdzielczości obrazu cyfrowego, polegający na dodaniu lub usunięciu pikseli.

RGB - addytywny model kolorów (Red, Green, Blue) używany w urządzeniach wyświetlających, takich jak monitory czy projektory.

RIP - (Raster Image Processor) oprogramowanie lub urządzenie przetwarzające dane wektorowe i rastrowe na format zrozumiały dla urządzenia drukującego.

ryza - standardowa jednostka pakowania papieru, zazwyczaj zawierająca 500 arkuszy.

S

separacja barw - proces rozdzielenia obrazu kolorowego na poszczególne kolory podstawowe (CMYK) lub dodatkowe.

sitodruk - technika druku polegająca na przeciskaniu farby przez matrycę wykonaną z siatki, na której wykonano szablon.

spady drukarskie - dodatkowy obszar grafiki wychodzący poza format netto, zapewniający margines bezpieczeństwa przy cięciu.

spiralowanie - metoda oprawy dokumentów polegająca na łączeniu kartek za pomocą spirali z tworzywa sztucznego lub metalu.

sztancowanie - proces wycinania lub tłoczenia materiału za pomocą specjalnie przygotowanej formy (wykrojnika).

T

transfer termiczny - technika przenoszenia obrazu na podłoże za pomocą ciepła, stosowana np. w druku na tekstyliach.

U

uszlachetnianie - procesy wykończeniowe podnoszące walory estetyczne i użytkowe druku, takie jak lakierowanie, foliowanie, tłoczenie.

użytek - pojedyncza jednostka produktu na arkuszu drukarskim, np. jedna wizytówka na arkuszu zawierającym wiele wizytówek.

W

wykrojnik - specjalna forma z ostrzami do wycinania niestandardowych kształtów z papieru, kartonu lub innych materiałów.

Z

zadruk 1+0 - druk jednostronny w jednym kolorze.

zadruk 4+0 - druk jednostronny w pełnym kolorze (CMYK).

zadruk 4+4 - druk dwustronny w pełnym kolorze (CMYK) po obu stronach.

zalewka - niewielkie nachodzenie na siebie sąsiadujących kolorów, zapobiegające powstawaniu białych prześwitów przy niedokładnym pasowaniu.

złocenie - technika uszlachetniania druku polegająca na naniesieniu metalicznej folii (najczęściej złotej) na wybrane elementy.